ҚР Сауда және интеграция министрлігінің алаңында уақыт белдеуіне қатысты петицияны қарау жөніндегі жұмыс тобының бірінші отырысы өтті
Жұмыс тобының құрамына Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, петицияның бастамашы тобы, қоғамдық бірлестіктер мен сарапшылар қоғамдастығының өкілдері, денсаулық сақтау, энергетика, ауыл шаруашылығы, көлік, ТЖ, еңбек және әлеуметтік қорғау, сауда және интеграция министрліктерінің және басқа да мемлекеттік органдардың өкілдері кірді, деп мәлімдеді министрліктің баспасөз қызметі.
Отырыста бастамашы топтың барлық өкілдері сөз сөйледі. Атап айтқанда, Алматы Қоғамдық кеңесінің мүшесі Әсет Наурызбаев петициямен 50 мың дауыс жиналудың екі негізгі себебін атады:
«Біріншіден – бұл циркадтық ырғақтардың бұзылуы, біздің еліміз сияқты үлкен елде бір жалпы уақыт белдеуін адамдардың табиғи ырғағына жақындату мүмкін емес. Екіншіден – кешкі уақытта артық сағат жеке және заңды тұлғалардың шығындарына әкеледі. Табиғи циркадтық ырғақтарға жақындауымыз керек», – деп есептейді ол.
Алайда, медицина ғылымдарының докторы, Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ жалпы биология және геномика кафедрасының профессоры Бек Жетпісбаев, керісінше, осы жылдың наурыз айынан бастап қазақстандықтар табиғи уақытқа сәйкес өмір сүре бастағанын және қазір бейімделу процесі жүріп жатқанын атап өтті.
«Стресске бейімделудің өзіндік түрлері мен кезеңдері бар, оларды канадалық ғалым Ганс Селье анықтады. Бірінші кезең – мазасыздық кезеңі. Иә, біз физикалық фактордың ағзаға әсер етуіне тап болдық. Дегенмен, біздің биоритмдеріміз жаңа факторларға бейімделеді және биологиялық сағаттарымыз жұмыс істейді. Біз әртүрліміз және бейімделу процесі де әртүрлі жолдармен жүреді», – деді ЕҰУ жалпы биология және геномика кафедрасының профессоры.
Психолог және петиция авторы тарапының өкілі, Евгений Ян логистика мен көлікті жеңілдету, бизнеске ыңғайлылық және коммуникацияны жеңілдету сияқты бірыңғай уақыт белдеуіне көшудің артықшылықтарымен қатар, адамның биоритмдері бұзылды,еңбек өнімділігінің төмендеді деп санайды. Ол ұсынған деректерге сәйкес күннің ерте шығуы мелатонин секрециясын тежейді және терең ұйқы фазасын тоқтатады, бұл болашақта ұйқының бұзылуына, кешке ұйқышылдыққа, психикалық бұзылулардың нашарлауына әкелуі мүмкін. Медициналық психолог халықтың денсаулығын жақсарту және әлеуметтік шиеленісті азайту үшін уақытты оңтайлы уақыт белдеулеріне ауыстыру орынды шешім болады деп санайды.
Өз кезегінде, Ұлттық Ғылым Академиясының корреспондент-мүшесі, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ биофизика және биомедицина меңгерушісі және профессоры Сұлтан Тілеуханов, бүкіл аумақта бірыңғай уақытты қолданған Қытайды мысалға келтірді. Оның айтуынша, халықтың көпшілігі – студенттер де, ересектер де – сағат 22.00 шамасында жарықты сөндіріп, таңғы 6-да тұрады. Бұл тәжірибе бүкіл әлемде кеңінен қолданылады.
Жұмыс тобының бірінші отырысы сындарлы өтті, петиция авторы тарапының барлық өкілдері сөз сөйледі және екі тарап сарапшыларының дәлелдері тыңдалды. Талқылаудың барлық аспектілері бейнетүсірілім және аудиожазбада жазылған. Отырыста көтерілген мәселелер мен дәлелдер келесі отырыста талқылауды жалғастыру үшін мұқият зерделенетін болады.
